Márnána 1600-lågo álgon
Gåktus lij márnánijda Jåhkåmåhken 1600-lågo álgon? Galles båhtin? Gåktus lidjin gárvvunam, majt bårrin? Makkár gielav sáhkadin? Ep ednagav diede dát ájges, valla muhtemav máhttep låhkåt dan ájge tjállagijn, iehtjádijt vierttip månnat ja ietja ájádallat.
Muhtem tjállagin vuoratjismánon 1606 giehttu gånågisá rájadum, Daniel Hjort, Jåhkåmåhke vidjurijt. Guovvamáno 11., 12. ja 13. biejvijt sån lij Jåhkåmåhken, Julevu sámeednamin, dikkev sámij ja birkálattjaj adnám. Lidjin årnigav márnán– ja girkkostádaj mierredam. Vuojnunagi lidjin ållo härránisá. Herr Lars, härrán biejadum Jåhkåmåhkkåj skibáj, ittjij buvte sáme ja lij ”mykitt suag vdi Lärdomen”, ja tjoaggulvis sávaj härráv mij buorebut sámeednama vidjurij bierggij. Herr Laurentius Olaiv, kapellana Julevun, adnin buorebut hebaj ja biedjin suv sadjáj.
Tjoaggulvis dimmbarijt girkkuj loabedij bässátjijda ja girkko galgaj gässáj ålles. Hebalgis ájgev márnánijda ja diggáj lidjin aj ságastallam. Sáme galgalulun máhttet boahtet Thomasmässuj ja ganudit gitta Gindalmässuj, dat merkahij javllarájes muhtem biejve guovvamáno rádjáj. Sundev gåhttjun boahtet maŋemusát Rähtádakbäjvváj värov kråvnnåj tjoahkkitjit. Bávvalmässo bále 25. biejve guovvamánon lij birkálattjajda loahpe sámij oasestallat, ”… icke stielendes …”. Dat oasestimriektás galggin birkálattja mákset lågev oase tullás kråvnnåj.
Gindalmässo maŋŋela galggin sáme oadtjot Jåhkåmåhke girkkosajev guodet, valla sjnjuktjamáno maŋŋegietjen hähttujin ådå tjåhkanibmáj máhttsat guokta vahko, ”ther skall åther fogeden Prästenn och Birkarlerne mö[the] them”. Vuostak sunnde galgaj skittijt oasstet kråvnå dárbbuj ja dan maŋŋela lij birkálattjajda loahpe oasestit. Härráv gåhttjun vissjalin årrot ietjas gåhttjomin ja bargon.
Sunndáj lij ájnas barggo lága dikkev márnánájge adnet. Juo vuostasj giehtos dikken Jåhkåmåhken 1606, lidjin goappátjagá sáme ja birkálattja diggeulmutjin. Maŋep ájge lidjin gájkka diggeulmutja sáme. Dikke vuostatjin giehtadallin gatjálvisájt ma bájke álmmugij gullujin, gatjálvisá degu dal guollejávrreriektá, guododimbájke ja ekonomalasj rijdo. 1600-lågon åvddånij várreällosujtto Julevu sámeednamin ja várretjielde oadtjun dav guhkes hámev mij la uddniga. Riektá guododimbájkijda ja rádjágiessemrijdo ienebut ja ienebut sjaddin ássjen diggelanján.
